0-2 yaş dönemi çocukluk psikolojisi

Her gelişim basamağı kendine has özellikler taşısa da 0-2 yaş döneminde çok hızlı bir değişim seyrinin gözlemlendiği bir dönemdir. İnsan yaşamındaki en hızlı ve fırtınalı gelişim dönemidir. Erken gelişim dönemi 0-2 yaş arası dönemi kapsamaktadır. Medicana Internastional İstanbul Hastanesi Uzman Psikolog ve Pedagog Reyhan Ateş Yücel ailelere 0-2 yaş döneminde çocukların psikolojik gelişimi hakkında önemli bilgiler verdi.

0-2 yaş psikolojisine dikkat

0-2 yaş döneminde sağlıklı bir psikolojik gelişimin temel şartlarından biri de çocuğun temel ihtiyaçlarına karşılık vermektir. Çocuklar dünyaya gelirken doyum sağlaması beklenen bazı temel fizyolojik gereksinimleri de beraberinde getirmektedir. Bunlar; beslenme, uyku, ısı ve beden temizliği, sevgi görme hissetme gereksinimleridir. İlk iki yılda bu gereksinimlerin karşılanması, çocuğun kendini güvende ve huzurlu hissetmesi açısından son derece önemlidir.

Temel güven duygusu bu dönemde şekillenir

Bebekler 16 saatini uykuyla geçirse de refleks faaliyetleri ile dış dünyayla ilişkilerini sürdürmeye çalışmaktadır. 0-1 ay arasında acı, acıkma, üşüme, huzursuzluktan dolayı ağlama ve ağladıktan sonra ihtiyaçlarının karşılandığını görmesi bebek açısından son derece önemlidir. Ağlamanın sesine, şiddetine göre anne buna duyarlı olmalıdır. Ağlama tınıları çocuğun dış dünya ile ilk iletişim yollarından biridir. İhtiyaçlarının karşılandığını gören çocuk hem anneye hem de çevresine güven duygusu geliştirmektedir ve öğrenme arzusunun temelini de bu güven duygusu oluşturmaktadır. Temel güven duygusu çocukta keşfetme arzusu- merak duygusunu geliştirir. Çocuk ya güvenmeyi ya da güvenmemeyi öğrenir.

Çocuğunuzla göz teması kurun

Kişiliğe saygı, iletişimde yüz yüze konuşma becerilerinin temeli yine bu dönemde atılmaktadır. Anne çocuğu kabul etmeli, göz kontağı ve dokunma ile çocuğuna sevgi göstermelidir.7. ve 9. aylarda ayrılık anksiyetesi ortaya çıkabilir. Yine bu dönemde yabancılardan korkma gözlenebilir. 1 yaşına gelen bebek, basit soruları anlama, sınırsız merak duygusuna sahip olma gibi özellikler sergilerken yine ilk anlamlı sözcükler bu dönemde ortaya çıkar. 2 yaşa geldiğinde konuşmada 2 kelimelik cümleler beklenebilir. Çocuk 2 yaşa gelmesi ile birlikte daha bağımsız olma yolunda adımlar atmaya başlayabilir. Yaşamın ikinci yılında gelişim epey hızlıdır. Bu onu bir çok açıdan bağımsız kılar. Motor yeteneklerle, dil becerisinin kazanılmasının etkisi büyüktür. 2 yaş çocuğu yetişkinlerle birlikte basit faaliyetlerde bulunabilir.

2,5 yaş sendromu (Serkeşlik Dönemi)

2. yaşına gelen çocuklar, bağımlı bir bebek yerine bağımsız olabileceklerini öğrenirler. Normalde bu yaşlarda konuşmasını da beklediğimiz çocuklarda dil gelişiminin gecikmeye başlaması hırçınlıklara neden olur. Anne babalar çocuklarına destek olup onlar için uyarıcı bir çevre sunduklarında bu gecikmeyi kısa bir sürede aşmaları mümkün olabilir. 2,5 yaş gelişimin en büyük kriz dönemlerinden biri olarak kabul edilir. Çocuk bu dönemde dengesiz, olumsuz, kararsız ve isyankardır. iki kutup arasında gidip gelir, hem otoriteyi istemez hem de onun onayına ihtiyaç duymaktadır. Aşırı bir faaliyetten ani bir tembelliğe, dışa dönükken aniden içe kapanmaya geçebilir. Yine konuşma becerileri henüz tam gelişmediyse hırçınlık daha da fazla gözlenir. Çocuğun asıl istediği bağımsız hareket edebilmektir. Bu bağımsızlık isteklerini ifade etmekten de geçer. Dil becerileri sınırlı olan çocuklarda öfkenin daha fazla olma nedeni de budur.